گیاه آلوئهورا از نظر بسیاری از مردم گیاه تازه و ناشناخته‌ای است در حالی که حقایق تاریخی نشان داده‌اند که این گیاه قدمتی طولانی داشته و قرن‌ها مورد مصرف مردم در سراسر جهان بوده است.
امروزه علاوه بر ژل، محصول‌های مختلف این گیاه به شکل قرص، کپسول، صابون، شامپو، کرم، پماد، ژل، نوشابه‌های خوراکی و کمپوت تولید می‌شوند.
چکیده فواید
آلوئه یا آلوئهورا یا همان شاخ بزی( صبر زرد) حاوی مشتقات هیدروکسی آنتراسن و آلوئه رزین A، B و C است.
همچنین قندهای گلوکز، مانوز و سلولز، آنزیم‌های اکسیداز، آمیداز، کاتالاز و ویتامین‌های B1، B2، B6، C، E و اسید فولیک و مواد معدنی نظیر کلسیم، سدیم، منیزیم، روی، مس و کروم از دیگر مواد مغذی موجود در آن (البته در مقادیر کم) هستند.
خاصیت اصلی آلوئهورا، مسهل بودن است. به علاوه می‌توان آن را یک ضدورم، ضدمیکروب، التیام بخش زخم‌ها، ضدآفتاب و ضدسوختگی به حساب آورد.
مصرف ژل خوراکی این گیاه به مدت 6 ماه برای کنترل زخم معده و کاهش شدت آسم بسیار موثر شناخته شده است.
در کل می‌توان گفت آلوئهورا ضدآلرژی، ضدسرطان، ضدقارچ، ضدویروس، کاهش دهنده قندخون، قاعده آور، تقویت کننده معده و کبد است. ژل آلوئه اثرات خوب و مفیدی نیز روی سوختگی‌های معمولی، سوختگی‌های حاصل از اشعه، زخم‌ها و صدمه‌های دیگر پوست دارد.
آلوئهورا؛ برای چه کسانی؟
* خوردن این گیاه به افراد در حال کاهش وزن یا روزه‌دار پیشنهاد می‌شود چرا که مصرف میوه و سبزی در شرایط آن‌ها باید افزایش یابد. فیبر موجود در این مواد غذایی مانع از بروز یبوست شده و به دلیل دیرهضم بودن، احساس سیری ماندگاری را در فرد ایجاد می‌کند.
مشکل اینجاست که فیبرها در معده، نفخ و گاز ایجاد می‌کنند اما خوشبختانه، آلوئهورا در عین حال که فیبر بالایی دارد در معده نفخ و گاز نیز ایجاد نمی‌کند پس بهترین گزینه‌ی انتخابی در این شرایط محسوب می‌شود.
* مصرف آلوئهورا برای افرادی که در کنار رژیم لاغری، ورزش هم می‌کنند و در نتیجه بیش از هر زمان دیگری در معرض استرس و ضعف سیستم ایمنی هستند توصیه می‌شود. محدود کردن دریافت مواد غذایی ارزشمند و تحرک زیاد، بدن را خسته می‌کند به ویژه اگر رژیم غذایی پرپروتئین و مقدار میوه و سبزی مصرفی حداقل باشد. از این رو، خوردن کمپوت آلوئهورا می‌تواند سبب تقویت سیستم ایمنی بدن شود.
بهترین شیوه مصرف این گیاه چیست؟
برگ‌های خود این گیاه، به صورت تازه، در عطاری‌ها و داروخانه‌ها به فروش می‌رسد. به گفته‌ی رضازاده آلوئهورا به دو شیوه خوراکی و مالشی مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ استعمال موضعی آن برای رفع ناراحتی‌های پوستی و خوردنش برای دیگر بیماری‌ها پیشنهاد می‌شود.
این عضو هیأت علمی پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی می‌گوید: برای استفاده از شیرابه آلوئهورا باید برشی مورب و عمودی روی برگ آن بزنید تا شیرابه لزجش، خارج شود اما به منظور استفاده از ژل باید چند سانتی متر از برگ گیاه را ببرید و آن را پوست بکنید و بخورید یا به شکل موضعی مصرف کنید.
ژل آلوئهورا کاملاً بی مزه است و به گفته این متخصص افزودن چاشنی‌هایی مانند آب لیموترش، نمک یا فلفل به آن ضرری ندارد.
اگر احساس کردید مزه ژل تلخ است معنی‌اش این است که آن را به خوبی از پوست جدا نکرده‌اید در این گونه موارد می‌توانید پیش از مصرف، ژل را چند دقیقه در آب قرار دهید تا تلخی‌اش کاملاً برطرف شود.
می‌توان از این ژل برای مرطوب کردن پوست، آفتاب‌سوختگی، زخم، سوختگی‌های معمولی و نرم کردن اگزمای زیر چشم استفاده کرد.
فراموش نکنید که ژل به مرور زمان در هوا تغییر رنگ می‌دهد و پس از مدتی به رنگ قرمز تیره‌ی مایل به سیاه در می‌آید.
در نوع خوراکی نیز می‌توان از انواع کمپوت، دراژه، قرص و نوشیدنی‌های آلوئهورا که تا حدودی خواص ملینی، ضدمیکروبی و... دارند، استفاده کرد.
خوردن کمپوت آلوئهورا به دلیل این که مولکول‌های پلی ساکارید موجود در آن می‌توانند باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شوند و بدن را در برابر انواع عوامل بیماری‌زا به خصوص ویروس‌ها مقاوم کنند، مفید است.
چگونه مصرف کنیم؟
1- مالشی
ابتدا به اندازه‌ی مورد نیاز از نوک برگ بریده و پوست آن را جدا کرده و سپس ژل را به هر نقطه‌ای که در موارد مصرف ( جوش و لک و سوختگی و غیره) ذکر شده، بمالید، این عمل را در روز 3 تا 4 بار مرتبه بعد از شستشوی کامل انجام دهید و نهایتاً در یک دوره 28 روزه نتیجه مثبت و دلخواه حاصل خواهد شد.
2- مصرف خوراکی
الف: در صورت مصرف ژل، به تنهایی روزانه می‌توانید فقط 1 قاشق غذاخوری از ژل را مصرف کنید که در این روش بیماران ( دیابتی و زخم معده‌ای و گوارشی ) درمان خواهد شد.
ب: به اندازه‌ی مورد نیاز ژل را همراه با عسل و آب میوه‌های ( سیب، پرتقال و غیره ) و یا با انواع سالادها مخلوط کرده و میل فرمایید.
شرط و شروط مصرف آلوئهورا
در استفاده از این گیاه باید مراقب بود زیرا مصرف بیش از حد آن به صورت خوراکی (مصرف روزانه یک گرم به مدت طولانی) ممکن است باعث به هم خوردن تعادل آب و الکترولیت‌ها، سقط جنین، زایمان زودرس، اسهال خونی و ضایعات کلیوی شود.
به علاوه آلوئهورا نباید در زمان تهوع، استفراغ، دردهای شکمی، خون‌ریزی رکتال (مقعد) و ضعف شدید مصرف شود.
در زمان بارداری نیز به غیر از دستور پزشک مصرف آن ممنوع است.
در صورتی که از این گیاه به عنوان مسهل خوراکی استفاده شود باید نکات زیر را در نظر گرفت:
اول این که مصرف بیش از دو هفته از آن باید با مشورت پزشک باشد.
دوم این که در صورت تأثیر نکردن تا 24 ساعت باید آن را با پزشک در میان گذاشت.
سوم، چون تأثیر این گیاه در کودکان مشخص نیست، در این مورد باید با پزشک مشورت کرد.
نکته آخر این که بهتر است از فرآورده‌های صنعتی آلوئه برای سنین بالای 10 سال و حداکثر به مدت 2 هفته بهره برد.
چرا برخی کمپوت‌های آلوئهورا تلخ هستند؟
شاید شما هم به این موضوع برخورده باشید که وقتی در کمپوت آلوئهورا را باز کرده کمی از آن می‌خورید، طعم تلخ آن شما را نگران می‌کند که نکند فاسد شده باشد در صورتی که آلوئهورا طبیعتاً شیرابه تلخی دارد که به دلیل ترکیب‌های آنتراکینونی موجود در آن است. تلخ بودن برخی کمپوت‌های خوراکی این گیاه نیز ممکن است به همین دلیل باشد.
البته این موضوع را تا زمانی که کمپوت مورد بررسی دقیق قرار نگیرد نمی‌توان گفت. در صورتی که روی قوطی کمپوت قید شده باشد، حاوی ترکیب‌های آنتراکینونی یعنی کمپوت حاوی ترکیب‌های تلخ است و تنها مسهل شدید بوده و مسمومیت دیگری ایجاد نمی‌کند اما در صورتی که روی قوطی قید نشده باشد ممکن است تلخی دلایل دیگری مثل ماندگی و ایجاد واکنش‌های شیمیایی داشته باشد.
ترکیب‌های آنتراکینونی یکی از ترکیب‌های اصلی گیاه آلوئهورا به حساب می‌آیند و مقدارشان هم در گیاه زیاد است. شیرابه‌ی خشک شده‌ی این گیاه به همین دلیل مسهل قوی بوده و مقدار مصرف خشک آن در حد یک دهم گرم توصیه می‌شود. لازم به توضیح است که ترکیب‌های آنتراکینونی در برگ سنا، برگ درخت فرانگولا و آلوئهورا وجود دارد که هر 3 از قوی‌ترین مسهل‌ها به شمار می‌روند.
از مصرف مداوم و روزانه آلوئهورا باید پرهیز شود زیرا با تمام خاصیت‌ها و فوایدی که دارد به کلیه‌ها آسیب جدی می‌رساند.
نکته پایانی
باید محصولات گیاه آلوئهورا را که به صورت پماد، کرم، کمپوت و... برگ‌های آن که به بسته بندی‌های فویل شده در سوپرمارکت‌ها یا داروخانه‌ها موجود است، با توجه به تاریخ انقضای درج شده روی آن مصرف کرد.
